Warmtepompen zijn de meest efficiënte toepassing van hernieuwbare energie, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie van grote én kleine projecten. Warmtepompen zorgen ervoor dat gebouwen energiezuinig, milieuvriendelijk én future proof worden. Maar warmtepompen bieden nog veel meer mogelijkheden dan algemeen bekend. Het consortium InfoWarmtePomp.be, een gezamenlijk initiatief van tal van Belgische producenten en verdelers van warmtepompen, wil dan ook graag enkele minder courante maar zeer innovatieve toepassingen van de warmtepomptechniek in de aandacht brengen, met name collectieve koude/warmtenetten, gasabsorptiewarmtepompen en hybride systemen.
Op basis van hun energiebron (grond, water of lucht) en het afgiftesysteem (water of lucht) worden er doorgaans 4 types warmtepompen onderscheiden:
- lucht-luchtwarmtepompen (die de warmtecalorieën uit de buitenlucht halen en afgeven aan de lucht van de ruimte die moet worden verwarmd)
- lucht-waterwarmtepompen (die de warmte eveneens uit de buitenlucht halen, maar afgeven aan het warmwatercircuit voor de verwarming)`
- grond-water- en water-waterwarmtepompen (die de warmtecalorieën uit de grond of het grondwater halen en die afgeven aan het water van het verwarmingscircuit).
Maar er zijn nog meer mogelijkheden. Voor grotere projecten kan als energiebron voor een warmtepomp bijvoorbeeld restwarmte of een andere collectieve warmtebron gebruikt worden. En in zowel residentiële als grotere gebouwen kunnen ook gasabsorptie- of hybride warmtepompen worden geïnstalleerd.
Voor grotere projecten: collectieve koude/warmtenetten op lage temperatuur
Op de site van de Sint-Rafaël- en Sint-Pietersziekenhuizen in het centrum van Leuven realiseert een projectontwikkelaar een combinatie van nieuwbouw en ingrijpende renovatie, waar zowel huizen, appartementen als assistentiewoningen worden gebouwd of gerenoveerd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van twee hernieuwbare energiesystemen: een lagetemperatuursysteem met koude/warmte-opslag in watervoerende lagen (KWO) voor de nieuwe gebouwen (warmtebehoefte < 25 kWh/m2 per jaar) en een verwarmingsnet op hogere temperaturen (90/70 °C) voor de bestaande gebouwen (warmtebehoefte < 70 kWh/m2 per jaar).
Het water van de Dijle wordt hier gebruikt als energiebron voor een lagetemperatuurenergienet en een aantal water-waterwarmtepompen. Naargelang het type woning werd geopteerd voor verschillende configuraties.
De appartementen en assistentiewoningen zijn voorzien van een centrale stookplaats, waar de warmtepomp het water op 40 °C brengt, voldoende voor de vloerverwarming. Voor sanitair warm water heeft elk appartement een buffervat met een kleine boosterwarmtepomp die het water van de secundaire kring tot 55 °C verwarmt.
De grondgebonden woningen hebben elk hun eigen combiwarmtepomp die zowel instaat voor verwarming als voor sanitair warm water. In de zomer wordt de circulatie omgekeerd en koelt het water van de primaire kring de bouwmassa via de vloerverwarming.
Het systeem vindt ondertussen navolging in diverse soortgelijke projecten waar lokale energiebronnen (oppervlaktewater, riothermie (energie uit het rioolwater), zonnethermie, industriële restwarmte…) beschikbaar zijn.
Gasabsorptiewarmtepompen
Sinds enkele jaren bestaan er ook kleine gasabsorptiewarmtepompen (vaak gewoon gaswarmtepompen genoemd) voor particuliere woningen. Die combineren de voordelen van twee populaire verwarmingssystemen: een condensatieketel op gas en een warmtepomp.
Bij deze warmtepomp wordt het traditionele koelmiddel vervangen door een water-ammoniakoplossing en wordt de compressor vervangen door een ‘thermische compressie’ die aangedreven wordt door een condensatieketel op gas. De gasabsorptiewarmtepomp is zowel geschikt voor nieuwbouwwoningen met lagetemperatuursystemen (vloerverwarming) als voor de renovatie of benovatie van bestaande gebouwen, aangezien ze ook gebruikt kan worden voor hogetemperatuurverwarmingssystemen (radiatoren) en dus een oude gas- of stookolieketel kan vervangen. 
Een andere interessante keuze: een hybride warmtepomp
Een hybride warmtepomp is de ideale oplossing om op een zuinige en milieuvriendelijke manier een bestaande gasketel te vervangen, en dat zonder grote renovatiewerken.
Ook het hybride warmtepompsysteem combineert twee bestaande technologieën: een hoogrendementsketel op gas en een lucht-waterwarmtepomp. Omdat de gascondensatieketel enkel als bijverwarming noodzakelijk is wanneer warm water tegen zeer hoge temperaturen geleverd moet worden, kan drastisch bespaard worden op de energiefactuur: tot 35%. Niet alleen financieel is deze optie dus interessant maar ook qua ecologische prestaties: testen bewezen een sterk verminderde CO2-uitstoot.
