Bouwen in overstromingsgebied houdt heel wat risico’s in. Voor de eigen veiligheid, de woning, maar ook voor de veiligheid van mensen en gebouwen in de omgeving.
De overheid staat (ver)bouwen in zo’n omgeving niet altijd toe. In sommige gevallen krijg je misschien niet eens een vergunning. Bijvoorbeeld als het gaat om een nieuwe woning in een verder nog ongerept overstromingsgebied.
Krijg je wel toestemming, dan gaat die toestemming gepaard met voorwaarden. Je moet misschien het ontwerp van uw woning aanpassen. Of jouw project kost plots een stuk meer.
Twee voorwaarden om een vergunning te krijgen:
- Bouw waterveilig
- Bewaar en herstel de ruimte voor water.
Informeer grondig, koop dan pas bouwgrond
Bouwgrond bezitten, geeft je nog geen recht om te bouwen. Ga dus eerst naar de gemeente of de waterloopbeheerder. Een bouwspecialist (aannemer, architect…) kan je een indicatie van de mogelijke extra kosten geven.
Hou ook dit in het achterhoofd: wonen in overstromingsgevoelig gebied, betekent leven met onzekerheid. Je kan de ernst van een overstroming nooit voorspellen. Je kan waterschade nooit helemaal uitsluiten. Naast de financiële schade is er de emotionele tol. Overstromingen kunnen bovendien toenemen door externe factoren zoals meer verharding (opritten, terrassen, wegen…) en klimaatverandering.
Hoe bouw je in overstromingsgevoelig gebied?
Je houdt het best vanaf de ontwerpfase rekening met een aantal principes en aandachtspunten.
Bouw waterveilig
- De vloer van de benedenverdieping moet ongeveer 30 cm hoger liggen dan de hoogst gekende overstromingshoogte. Maak geen toegangen of ramen onder dit peil. De waterbeheerder adviseert u over de veilige hoogte.
- Garandeer in alle omstandigheden de waterafvoer van de woning. Desnoods door een pompinstallatie.
- Een overstroming veroorzaakt extra druk op de riolen. Met omgekeerde stroming als mogelijk gevolg. Terugslagkleppen op de regenwaterafvoer en de vuilwaterafvoer verhinderen dat.
- Vermijd een ondergrondse stookolietank of een tank met te lage vul- en ontluchtingsopeningen. De tank kan opdrijven of stookolie verliezen.
- Bouw bij voorkeur geen ondergrondse constructies bij nieuwbouw, tenzij eventueel als kruipkelder. Kiest u toch voor ondergrondse ruimten, bewaar er dan geen kostbaar materiaal of woon er niet in. Ook ruimten met waterdichte bodems en wanden ontsnappen niet altijd aan het overstromingswater.
- Zorg voor (regen)putten met waterdichte en verankerde deksels. Zo voorkomt u dat overstromings water insijpelt.
Bewaar en herstel de ruimte voor water
Bepaalde onbebouwde gebieden kunnen nog probleemloos overstromen. Het is heel belangrijk om die te behouden en te herstellen. Voor uw eigen bouwproject en voor uw omgeving. Want die gebieden vangen het overstromingswaterop. Bebouwde gebieden in de buurt blijven zo gespaard van wateroverlast. U hebt er dus alle belang bij om het overstroombare volume en de oppervlakte van deze gebieden te behouden. Ook op jouw perceel moet je hiermee rekening houden:
- Bouw bij voorkeur op kolommen of werk met een overstroombare kruipkelder.
- Zo neem je geen overstromingsruimte in.
- Hoog het terrein alleen op waar dit echt noodzakelijk is. Hoog in elk geval nooit de tuin op. Zo neem je minder overstromingsruimte in.
- Graaf ergens op jouwperceel eenzelfde oppervlakte en volume af, boven de hoogste grondwaterstand. Zo compenseer je de inname van overstromingsruimte.
Ingrepen nieuwe woning
1. Tuin niet ophogen
2. Herstel ruimte voor water door afgraving
3. Vloerpeil op veilige hoogte
4. Bouwen op kolommen
5. Waterdichte en verankerde deksels
6. Terugslagkleppen op waterafvoer
7. Overstroombare kruipkelder
Ingrepen bestaande woning
1. Waterdichte coating of membraan aanbrengen
2. Zandzakken of speciale afdichtende zakken
3. Barsten en openingen afdichten
4. Oude voegen opvullen
5. Tijdelijk afdichten spouwgaten
6. Wegneembaar schot
7. Drempel voor inrit ondergrondse garage
8. Vul- en ontluchtingsopeningen voldoende hoog
Op www.watertoets.be vind je meer informatie over bouwen in overstromingsgevoelige gebieden
Bron en beelden: Vlaamse Milieu Maatschappij
